2023 Yılı Hac Yolculuğunda Hisler ve Hatıralar- V

2023 Yılı Hac Yolculuğunda Hisler ve Hatıralar- V

Dr. Ramazan YILDIRIM 

Müzdelife

Akşam güneş batar batmaz Arafat’tan Müzdelife’ye intikal etmek için arabalarımıza doğru harekete geçtik. Ortam gerçekten kalabalık ve izdiham çok fazla. Aynı anda dört milyondan fazla insan burayı boşaltmak durumunda. Önceki yıllarda her kafileye bir sıra verilir ve genel olarak, Arafat’a en son gelen kafile dönüş yolunda ilk sıraya alınırdı. Fakat bu yıl kimse herhangi bir sıra bilgisi vermedi, bir miktar bu bilginin gelmesini bekledik ancak gelmeyince kendimiz gerekli kontrolleri yaparak kafilemizi dağıtmadan turnikeye doğru aldık. Normalde üç otobüsle seyahat eden kafilemize burada iki tane otobüs ancak düşebiliyor. Bu iki otobüsü tam doldurup Müzdelife’ye doğru hareket ediyoruz. Araçlar, koltukları ve ara boşlukları tam dolu olarak düşüyor yollara, yolların her tarafı tıka-basa dolu, araçlar sırt sırta mesafe alabiliyor. Araçların yanları, önleri, arkaları yürüyen yaya insanlarla dolu, dağ taş insan… Müzdelife sınırına girince araçlarda ciddi bir azalma oluyor ve yaya insanlardan oluşan mahşeri bir kalabalık ortaya çıkıyor. Burada insanlar yürümüyor, gerçekten akan bir nehir gibi adeta akıyor.

Vakfe

Müzdelife, genişliği fazla olmayan, doğu-batı yönünde her iki ucu arasında takriben 4,5 km uzunluk bulunan bir mekân. Kur’an’ın bahsettiği ve Peygamberimiz (sav) daha dünyaya gelmeden önce vuku bulan Fil Hadisesinin meydana geldiği mekanlar. Bundan dolayı bazı rivayetlere göre Efendimiz (sav) ashabıyla buralardan geçerken acele etmiş ve ilahi azabın tecelli ettiği bu yerlerden hızlıca geçmeyi tavsiye etmiştir. Bizi getiren arabalar bu mekânın, Mina yönündeki son sınırında bulunan çadırlara bırakıyor, dolayısıyla yürüme mesafemiz biraz daha kısalmış oluyor. Vardığımız zaman çadırda kimse yoktu ve klimalar sonuna kadar açık olduğundan gayet güzel ve serin bir hava vardı. Kısa zaman içerisinde abdestlerimizi tazeledikten sonra Akşam ve Yatsı namazlarını cem’ ederek yatsı vaktinde kıldık. Namazdan sonra vacip olan Müzdelife vakfemizi yaparak sonunda kafilemizle beraber dualar ettik. Takriben yarım saatlik bir dinlenme molası verdik, böylece kafilemiz abdestlerini tazelemiş ve bir miktar dinlenmiş oldu. Zira bundan sonraki süreçte artık uzun bir yürüyüş bizleri beklemektedir.

Mina

Müzdelife vakfesinden sonra kafilemiz dinlenmiş ve artık yola revan olma vakti gelmişti. Onlara bu yerlerin önemini ve uzun, meşakkatli bir yolculuğun bizleri beklediği konusunda kısa bir konuşma yaptıktan sonra yola çıktık. Tabi bu arada büyük bir insan kalabalığı buralardan akmaya devam ediyor, kafilemizin dağılmaması ve hacılarımızın kaybolmaması için her bir görevlimiz kafilenin bir cenahına geçiyor, bizler de önde, elde kafilemizin pankartı gece yürüyüşümüz başlamış oldu. Hava gündüze göre nispeten serin, izdiham büyük, enva-i türlü milletlerden insanların dillerinde telbiye, tekbir, tehlil, salavat ve ezkarlar… bazen hızlı, bazen yavaş ilerlemeye çalışıyoruz. İnsan izdihamı, mekân ve zamanın ahengi geceye bambaşka gizemli bir hava katıyor. Aklımda, kıyametten sonra kabirden çıkan insanların mahşer alanına koşarak, yürüyerek, sürünerek, bir şekilde bir alana toplanmak için koşuşturmaları geliyor ve gözümde canlanıyor. Gecenin ayrı bir havası var, yürüyemez, zorlanır dediğimiz kişiler bile nerdeyse kafilenin ön kısmında ilerliyor.

Geçtiğimiz mekanlar dedemiz İbrahim (as) ile oğlu İsmail’in (as) imtihan edildiği ve büyük bir sınavdan geçtikleri tarihi yerler. Fırsat buldukça, kalabalıktan sesimizi duyabilen hacılarımızla o peygamberlerin tevhid mücadelesi ve karşı karşıya kaldıkları imtihanın zorluğuna rağmen pes etmemeleri ve şeytanın oyununa gelmemeleri konusunda hasb-i hal ediyoruz. Yürüyüşümüz uzadıkça insanların yorgunluk belirtileri yavaş yavaş kendini göstermeye başlıyor. Zaten kalabalıktan dolayı çok rahat yürüme imkanının olmaması da insanı yoruyor. Kafilemizdeki hacıların, arka taraftan gelen yavaş olun, bazen de niye yürümüyorsunuz, yürüsenize sesleri arasında derken kendimizi Cemerat’ta (şeytana taş atma yeri) buluyoruz. Gece saat 01.00 civarı, burada şimdi sadece büyük şeytana yedi taş atıp devam edeceğiz. Taşlarımızı attıktan sonra yürüyen merdivenlerle beş katlı cemeratın zemin katına iniyoruz. Sıcak hava ve kalabalık içinde uzun zaman yürümekten bunalan hacılarımızın soğuk suya içmek için hücum etmelerini unutamıyorum, o kadar yürüyüş ve yorgunluktan sonra buradaki soğuk su çok iyi gelmişti.

Burada biraz nefeslendikten sonra daha önce ayarladığımız otobüslere binmek için o tarafa doğru yürümeye devam ettik. Ortam her açıdan tam bir mahşer gibi gerçekten, araba veya herhangi bir vasıta bulmak mümkün değil, her tarafta izdiham ve koşuşturma. Önceden konuşmuş ve saatini ayarlamış olmamıza rağmen şoförün telefonu ulaşılamıyordu. Birkaç defa denedikten sonra araba işinin olmayacağını anlayınca hem bizde hem de hacılarımızda kısa bir hayal kırıklığı ve şimdi ne yapacağız şaşkınlığı oluştu. Fakat hacılarımızı hemen müsait bir yerde bir araya getirerek ne yapacağımızı konuştuk ve artık yolumuzun kalan kısmını da yürümeye karar verdik. Zaman ilerlemiş gece saat 03 civarına gelmişti. Kafilemize, bu gece ihramlı iken yapılması gereken görevleri daha önce detaylı bir şekilde anlatmış olmamız işimizi kolaylaştırdı. Bundan sonra kafilemiz biraz dağıldı ve herkes kendine göre bir plan dahilinde hareket etti. Biz de bizimle kalanlarla beraber tünellerden geçerek Ka’be’ye vardık.

Ka’be’ye vardığımızda sabah namazı vakti girmek üzere idi. Hemen abdestlerimizi tazeleyerek namazımızı kılmak, bizim için güzel bir dinlenmeye vesile oldu. Namazdan sonra metaf alanına giderek ziyaret tavafımızı bitirdik, ardında sa’yimizi tamamladık ve yürüyerek otelimize vardıktan sonra tıraşlarımızı olup ihramdan çıktık. Bu, tabi anlatıldığı kadar kolay olmamıştı, otele vardığımızda saat sabah 09.00 civarıydı, gerçekten yürümekten ayaklarımızın altı şişmiş, son derece yorgun ve bitkin düşmüştük. Telefonumdaki yürüme programının kayıtlarını birleştirdiğimde o gece toplamında 35 km’ye yakın yol yürüdüğümüz ortaya çıktı, tabi tavaf ve sa’y dahil. Ancak ilk işimiz hacılarımızı sormak oldu, görevli arkadaşlarımızla konuşarak bütün hacılarımızın salimen dönüp dönmediğini, bizzat her birini arayarak veya odasını kontrol ederek netleştirdik, hamdolsun hiçbir problem olmadan hepsi o geceki görevlerini tamamlayıp otele dönmüştü. Artık birer çorba içtikten sonra dinlenmeye geçtik ve o günümüz büyük ölçüde dinlenme ile geçti.

Bayramın ikinci günü bir toplantı yaparak hacılarımızla bayramlaştık ve Arafat yolculuğunun genel olarak değerlendirmesini yaptık ve bundan sonra yapmamız gereken hususları paylaştık. Her bir hacımız yaşadığı yorgunluğu dile getirse de gözlerde sorumluluklarını yerine getirmenin sevinci okunuyordu. Bu bayramlaşmadan sonra grup görevlisi arkadaşlarımız her bir hacımıza görevlerini tam yapıp yapmadığı ile ilgili sorular sorarak, bize daha önce bu konu ile ilgili verilen çeteleleri doldurdu. Artık bu iki gün yapmamız gereken şey kısmen dinlenmek, Ka’be’deki tavaflarımıza devam etmek ve şeytan taşlamaktır. Kaldığımız otel açısından bakıldığında şeytan taşlama konusunda işimiz birazcık zor gibi çünkü Cemerat’ın ters istikametinde kalıyoruz.

Şeytan Taşlama

Hac ibadetinin en zor kısmı olan Arafat yolculuğunu geride bırakmıştık ancak kısmen zor olan şeytan taşlama görevi önümüzde bekliyordu. Şeytan, büyük, orta ve küçük olmak üzere Mina’daki bir mekânda temsili olarak yapılan üç tane sütundur. Eskiden burası tek katlı olduğundan, giden ve gelen insanların oluşturduğu izdiham nerdeyse her yıl bazı insanların hayatına mal oluyordu. Fakat sonraki yıllarda bu sütunlar yükseltilerek beş katlı devasa bir yapı inşa edildi ve girişte farklı katlara yönlendirilen insanların, bir taraftan gidip taşlarını attıktan sonra devam edip diğer taraftan da dönmeleri sağlandı. Bu, büyük rahatlama getirdi ve eski izdiham manzaralarını ortadan kaldırdı. Biz ilk gün Arafat’tan dönerken büyük şeytana yedi tane taş atmıştık zaten, ikinci ve üçüncü günlerde de her bir şeytana yedişer taş atacak ve toplamında kırk dokuz tane taş atmış olacağız. Bugünlerde otobüs servisleri iptal edildiğinden kendi imkanlarımızla servisleri ayarladık ve her iki gün de şeytan taşlama görevimizi hacılarımızla beraber yaparak otelimize dönmüş olduk.

         Hac, her tarafı sembollerle dolu olan bir ibadettir. Şeytan taşlamak da aslında kendi nefsimizdeki hırs ve kötülükleri kınamak, yermek, tabiatımızda bulunan ve bizimle Allah arasına giren her şeyden uzak durmak konusunda Allah’a söz vermektir. Âdem babamız ve şeytan arasında geçen mücadelenin sadece tarihte geçen bir olay olmadığını, canlı olduğunu ve şimdi de kesintisiz bir şekilde devam ettiğini bizlere hatırlatmaktadır. O gün Âdem babamız ve eşine Cennetteki bir ağaca yaklaşmayı yasaklayan Rabbimiz bugün de Adem’in oğul ve kızlarına; inkâr, küfür, nifak, yalan, gıybet, içki, faiz, başkasının hakkına tecavüz… gibi birçok ağaçtan uzak durmayı emretmiyor mu? O gün kendisine yasaklanan ağaçtan yiyerek Allah’ın emrini çiğneyen Âdem babamız ve eşi Cennetten kovulup yeryüzüne sürgün edildiği gibi bugün yasaklanan ağaçlardan yiyenler de ebedi ve sonsuz Cenneti kaybediyor. Ayrıca bu taşlama, dedemiz İbrahim (as) ile oğlu İsmail (as) bu mekânda yaşadıkları büyük imtihanı hatırlatarak, sürekli tetikte bekleyen şeytanın oyununa gelmemek gerektiğini hatırlatıyor bizlere.

Veda

Şeytan taşlama görevini de yerine getirdikten sonra artık Ka’bede yapacağımız tavafları arttırmaktan başka bir vazifemiz kalmıyor ve hacılarımızla dönüş moduna giriyoruz. Son günlerimizi ibadete daha çok yoğunlaşarak geçirmemiz gerekiyor, bu mübarek mekanları ziyaret etmek bir daha nasip olur mu bilemiyor insan. Bütün ısrarlara rağmen zamanının bir kısmını çarşı-pazarda geçirip hediye almaya giden hacılarımız da oluyor maalesef ve bu, son günlerde giderek artıyor. Dönüş zamanı yaklaşınca son toplantımızı yaptık ve kalan günlerimizde neler yapacağımızı, dönüşümüzün nasıl olacağını anlattıktan sonra kafilemizdeki herkes birbiriyle helalleşti, çok duygulu olmuştu ve çoğumuz ağlamadan duramadık. Son hazırlıklarımızı yaptık ve dönüş gününden bir gün önce Veda tavafımızı yaptıktan sonra, bir tarafa çekilerek hacılarımızla topluca dualar ederek Ka’be’mizle vedalaştık. Bu öyle kolay olmamıştı, sanki yıllardan beri yaşadığımız bir mekândan, evimizden ayrılıyorduk, insanın içine bir hüzün çöküyor, gözler yaşlı ve buğulu, kalplerde hüzün… Sahi ne çabuk geçmişti zaman daha dün gelmiş gibiydik.

Cidde

Ayrılık günü geldiğinde herkesi yolculuk telaşı ve artık hacı olarak memlekete dönerek çoluk-çocuğuyla buluşma heyecanı sarmıştı. Saat 11,00 civarında otellerimizden çıkarak otobüslere bindik ve Cidde havaalanına doğru yola çıktık. Takriben yüz kilometre gideceğimiz yola çıkınca mutad olduğu üzere her otobüsün görevli hocası Kur’an tilaveti etti ve ardından ilahi, ezgi ve sohbetlerle devam edildi. Şimdi Mekke’den, Ka’be’den ayrılmanın ne olduğunu anlatmak gerekiyordu ve öyle yaptık. Efendimizin (sav) hicreti geliyor insanın aklına… Elli üç yıl yaşadığı Mekke’sinden ayrılmak zorunda bırakıldığı o zor günleri… Ve giderken Ka’be’yi görebildiği son noktada dönüp omuz üzerinden Ka’be’ye bakarken hüzünle mırıldandığı; Ey Ka’be senin kokun ne güzeldir, kadrin, şerefin ne yücedir. Vallahi sen ey Mekke, Allah’ın en hayırlı ve Allah’a en sevimli olan beldesisin. Senden zorla çıkarılmamış olsaydım asla seni terk etmezdim, anlamındaki sözlerini duyar gibi oluyor insan. Evinden çıkıp gurbete giden bir insanın halet-i ruhiyesine bürünüyor insan. Cidde havaalanında eşyalarımızı teslim ettik. Vakit namazlarımızı kıldık ve sonra beklemekten başka yapacak bir şey yoktu ancak bekleme yerimiz çok fazla serindi öyle ki üşüyorduk. Nitekim gece saat 01.00 kalkacak olan uçağımız rötarlı bir şekilde sabaha doğru kalktı.

Gaziantep

Sabahın erken saatlerinde Gaziantep havaalanına indik. Uçaktan salona geçerken Müftülüğümüzün organizesi ile, içerisinde Büyükşehir Belediye Başkanı ve İl Müftümüzün olduğu karşılama ekibi bizleri gül ve çiçeklerle karşıladı bu, hacılarımız için güzel bir jest oldu. Eşyalarımızı teslim alıp dışarı çıktığımızda sıcak havaya rağmen yüzlerce kişinin bizleri beklediğini gördük, neredeyse her hacıyı karşılamaya bir -iki aile gelmiş, aşırı bir kalabalık vardı. Hacılarımızı evlerine, çoluk-çocuğuna sağ-salim teslim etme sevincinin tarifi yok sanırım. Adeta bir aydan fazla bir süredir sırtımızda taşıdığımız ağır bir yükü yere koymak ve ondan kurtulmak gibi insanı rahatlatıyor, hamdolsun. Böylece bir Hac mevsiminin daha sonuna gelmiş oluyorduk.

Genel

Bizim buraya kadar yazdıklarımız basitçe ele alınmış hatıra cümleleridir. Her yıl olduğu gibi bu yılki Hac organizasyonu ve ibadeti de birçok açıdan ele alınıp değerlendirilebilir ve bu konuda çok şey yazılıp çizilebilir. Genel olarak organizasyonumuz güzeldi ancak ben ziyaret ettiğimiz mekanlarla alakalı bir-iki cümle kurmadan bu yazıyı bitirmek istemiyorum: Üzülerek ifade etmeliyim ki; ziyaret ettiğimiz her iki şehirde de Hz. Peygamber (sav) döneminden kalma hiçbir orijinal eser yok gibiydi. Bu iki şehre yakın yerler iskana açılıp, insanlar oralarda misafir edilse ve bu iki mekân Efendimiz’in (sav) döneminde olduğu gibi bırakılsaydı ve sadece ziyaret ve dini vazifeleri yerine getirmek için açık olsa olmaz mıydı? Niye biz, Dar’ul Erkamı, Ebu Kubeys tepesini göremeyelim? Efendimiz’in (sav) şereflendirdiği mübarek cadde ve sokaklarda yürümeyelim? O havayı teneffüs etmeyelim? Aklen, fikren, hayalen o tarihe gidemeyelim? Yeri geldiğinde en basit bir tarihi çeşmeyi, köprüyü, yapıyı vs. koruma altına alan insanlık neden gelmiş-geçmiş en üstün insan olan Hz. Muhammed’in hatırasını canlı tutmayı gerekli görmedi veya görülmedi. Mekân olgusundan mahrum bırakılan bir fikir zaman içerisinde ne hale gelir? Nitekim biz bugün bile hacılarımıza olayı anlatırken epey zorlanıyoruz ama mekânı olan bir Uhud’u veya Hendek’i nasıl da rahat ve coşkulu anlatabiliyoruz. Bence yetkililer buna kafa yormalı ve çözüm bulmalıdır.

 

Paylaş Facebook

Paylaş Twitter

Paylaş Google+

Paylaş LinkedIn