Prof. Dr. Murat Akgündüz Hoca'yla Röportaj

 

1.     Bize kısaca ailenizden, memleketinizden ve çocukluğunuzdan bahseder misiniz?

1969’da Diyarbakır’ın Çüngüş ilçesinde doğdum. Daha sonra ailemin yerleştiği İzmir’de çocukluğumu geçirdim.

2.     Eğitim hayatınız ile ilgili bilgi verir misiniz?

İlk ve orta eğitimimi İzmir’de tamamladıktan sonra 1986’da girdiğim Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden 1991’de mezun oldum. Aynı yıl İslam Tarihi alanında başladığım yüksek lisansımı 1994’de, doktoramı 1999’da tamamladım.

3.     Neden İslam Tarihi alanını ve akademisyenliği seçtiğinizi anlatır mısınız?

İlkokuldan itibaren çok kitap okuduğum ve tarihe özel bir ilgim olduğundan dolayı İlahiyat Fakültesine girdiğim yıldan itibaren İslam Tarihi alanında akademik çalışma yapmayı hedefledim. Memuriyet hayatına öğretmenlikle başlamama rağmen akademisyenliğe geçmeyi hep düşündüm ve nihayetinde 1993’te yapılan Yurtdışı Lisansüstü Sınavı (YLS) ile Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Tarihi Anabilim Dalına Araştırma Görevlisi olarak atandım. Yurtdışına gidemeyince doktorama Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde devam ettim.

4.     Hocam, doktora yaparken ne tür zorluklarla karşılaştınız?

İslam Tarihinin Osmanlı dönemini çalışma alanı olarak seçtiğim için arşiv belgelerine, yazma ve matbu tarih kaynaklarına başvurmam gerekiyordu. Bugün internetten bakabileceğiniz matbu Osmanlı Tarihi kaynaklarını o zaman kütüphaneye giderek fiş yazıp beklemeniz gerekiyordu. Özellikle Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde doktora tez konum olan şeyhülislamlık hakkında bilgi toplamak için epey bir gayret sarf ettiğimi söyleyebilirim. Ancak bazı zorluklarına rağmen severek yaptığım bir iş olduğu için hiçbir zaman yılgınlığa veya ümitsizliğe düşmedim.

5.     Bize çalışmalarınızdan bahsedebilir misiniz?

Yüksek lisans tezimde “Osmanlı Devleti’nde Nişancılık” konusunu inceledim. Doktora tezimde “XIX. Asır Başlarına Kadar Osmanlı Devleti’nde Şeyhülislamlık” konusunu ele aldım. Doçentlik çalışması olarak “XIX. Asırda Osmanlı Medreseleri” konusunu incelemeye çalıştım. Profesörlük çalışması olarak Osmanlı döneminde camilerde ders veren dersiamlar konusunu işledim. Profesörlükten sonra da “Osmanlı Döneminde Vaizlik” konusunu diğer çalışmalarımda olduğu gibi arşiv belgelerine dayanarak ortaya koymaya gayret ettim. Ayrıca çoğunluğu Osmanlı ilmiye teşkilatıyla ilgili olmak üzere muhtelif dergilerde yayımlanmış makalelerim de bulunmaktadır.

6.     Hocalarınızın tarihçiliğiniz üzerinde nasıl bir tesiri oldu?

Başta yüksek lisans ve doktora tez danışmanım Prof. Dr. Cahit BALTACI olmak üzere Prof. Dr. Ziya KAZICI, Prof. Dr. Mustafa FAYDA, Prof. Dr. İsmail YİĞİT ve Prof. Dr. Hulusi YAVUZ’un üzerimde büyük emekleri ve katkıları olmuştur. Marmara İlahiyat’ın temel direkleri olan bu hocalarım, bir tarihçinin nasıl olması gerektiğini sözleri ve tavırlarıyla bizlere en güzel şekilde göstermişlerdir. Bunun yanında, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde eski tabirle yardımcı doçentlikten profesörlüğe kadar tüm akademik unvanları kazanma sürecinde Prof. Dr. Adnan DEMİRCAN’ın bizzat katkısı ve yol göstericiliği olmuştur. 

7.     Size göre  Türkiye’de İslam Tarihi  çalışmalarının ve İslam tarihçiliğinin geldiği seviye nedir?

Bugün sayıları 100’e ulaşan İlahiyat Fakültelerinde ve Fen-Edebiyat Fakültelerinin tarih bölümlerinde İslam Tarihi alanında yapılan çalışmalar gerçekten iyi bir seviyeye ulaşmıştır. Özellikle Hz. Peygamber, Hulefa-yi Râşidîn, Emevi ve Abbasi dönemlerinde bir yoğunlaşma söz konusudur. Ancak Selçuklular, Eyyubiler, Memlukler ve Osmanlı dönemleri hakkında daha çok çalışmanın yapılması gerekir.

8.     Sizce çalışmalarda eksik bırakılan yönler nelerdir?

İslam Tarihinin bütün dönemleriyle ilgili yapılan çalışmalarda Batı dillerinde yazılan eserlerden tam olarak istifade edemediğimizi düşünüyorum. Klasik ve modern Arapça kaynakların kullanımı konusunda da daha ileri bir seviyeye ulaşılması gerekiyor.  

9.     Geriye dönüp baktığınızda keşke şu konuyu çalışsaydım dediğiniz bir konu var mı?

Genellikle istediğim konuları çalıştığım için böyle bir konu yoktur.

10.  İslam Tarihi alanında Yüksek Lisans ve Doktora yapan öğrencilere tavsiyeleriniz nelerdir?

Özellikle yüksek lisans ve doktora dönemlerinde İslam Tarihi alanıyla ilgili temel kaynakları kullanma becerisini kazanmaları ve yeni akademik çalışmaları da mutlaka okumaları gerekir. Bilimsel çalışmalarda üslup kazanmak için nitelikli ve Türkçeyi iyi kullanan eserler okunmalıdır. Bugünkü yüksek lisans ve doktora öğrencileri için kaynağa ulaşma konusunda her türlü imkan mevcuttur. İlim yoluna giren öğrenciler çalışma azmini ve şevkini hiçbir zaman kaybetmemeli ve hocalarından azami derecede istifade etmenin peşinde olmalıdır.

11.  Sizce öğrenciler tez konusu seçerken nelere dikkat etmeliler? İyi bir tez nasıl yazılır?

Genelde Türkiye’de yapılan tez çalışmalarında geniş konuları seçme gibi bir eğilim oluşmuştur. Ancak yurtdışında olduğu gibi bizde de ayrıntı sayılabilecek konularda iyi bir çalışma yapılabilir. Bunun için tez konusu çok dikkatli bir şekilde seçilmeli ve üstesinden gelinemeyecek etraflı konulardan kaçınılmalıdır. Kısacası sınırları belli olan ve İslam Tarihi alanına gerçekten katkıda bulunabilecek konular seçilmelidir.

İyi bir tez yazabilmek için Türkçeyi çok iyi bir şekilde kullanabilmeli, çok uzun cümlelerden kaçınmalı ve mümkün olduğu ölçüde anlaşılabilir bir dil tercih edilmelidir.

Değerli vaktinizi bize ayırdığınız için teşekkür ederiz…

Paylaş Facebook

Paylaş Twitter

Paylaş Google+

Paylaş LinkedIn