15 Şubat 2020 Cumartesi

Zihniyet Yaşı

Ebu Ömer b. Davud
İnsanın zekâ yaşı ile biyolojik yaşı, göründüğü yaş ile bulunduğu yaş arasında kıyaslamalar duyarız. Bu, bazen iltifat, bazen de eleştiri ya da istihza kastıyla gündeme getirilir.
Peki, insanın biyolojik yaşı ile zihniyet yaşı arasında fark yok mu?
İnsan hayatı boyunca düşünce açısından aynı yerde mi durur?

Zihniyetini muhafaza ederse bu övgüye layık bir şey midir?
On beş yaşındaki ile elli yaşındaki insan dünyaya aynı perspektiften bakar mı?
Aslında insanlar dünyayı tanımaya başladıklarında çoğunlukla dünya yuvarlak değil köşeli, karşılaştıkları olaylar hakkında kanaatleri daha keskindir. Daha katı yargıya sahiptirler… Bunun için de dışlamaya daha yatkındırlar. Savaşa ve savaşmaya da meyyal…
İki şey keskin köşelere sahip dünyayı törpülüyor. Böylece dünya köşeliyken zaman içinde yuvarlak hale gelmeye başlıyor.
Birincisi hayatın kendisi… Yaşananlar, biriktirilenler… İhanetler, kandırılmalar, kazıklanmalar… Sevgi, merhamet, şefkat… Zorunlu olarak farklı zihniyetlere sahip insanlarla bir arada olmak, hayatı birlikte okumak zorunda kalmak…
Diğeri ise insanın aldığı eğitim… Eğitim çerçevesindeki zorunlu okumanın dışında kalan öğrenme çabası da bunun içinde…
Biri hayatın kitabı, diğeri kitabın hayatı…
Hayatın ve eğitimin buluştuğu zemin ise çevre… Orada arkadaşlar var. Zihniyet onlarla da ortak bir zeminde inşa ediliyor.
Alıcıları açık bir insanın hayatı tanımaya başladığı yerden hayatının bittiği yere kadar değişmeden kalması mümkün değil.
Kuşak çatışması da bir zihniyet değişimine işaret etmiyor mu?
Esasen değişmediğini ve bu yönden tutarlı olduğunu söyleyenler de aslında değişmişlerdir. Ancak ya bunun farkında değildirler ya da genellikle olduğu gibi inkâr yolunu tercih etmektedirler.
Biyolojik yaş yerinde durmadığı halde zihniyet yaşı yerinde kalıyorsa burada ciddi bir problem var demektir. Korkarım ki bunun anlamı heba edilmiş bir hayattır… Ya da iki günü birbirine denk olmak anlamına gelen bir durum söz konusu…
Zihniyet hep iyiye doğru mu değişiyor?
Bunu söylemek mümkün değil. Zira zihniyetin değişmesinin enstrümanları bu konuda belirleyici…
İyilerle ilişki kuran, kendini geliştirmeyi hedefleyen biri bu yönde ilerleyecektir. Kazalar geçirse de iyi yoldadır. Bazıları ise iyilik yerine kötülük biriktirir ki, onların zihniyeti kötüye evrilerek değişir.
Değişim ve gelişim iyiye doğruysa iyidir. Zihniyet değişimi de…
Zihniyet yaşının biyolojik yaşa göre ileride olması iradi bir teşebbüsü gerektirir.

0 yorum:

Yorum Gönder

Yazarlar