DEPREM DEĞİL ADALETSİZLİK BİNASI ÖLDÜRÜR
این جهان کوهست وفعل
ما ندا
سوی ما آید نداها را صدا
Bu cihan bir dağ, yaptıklarımız ise
nida,
Bizim tarafa ise nidalarımızın sedası
gelir ancak
Hz. Mevlâna
Doç. Dr. İbrahim BARCA
6 Şubat 2023 günü saat 04:17’de Maraş Pazarcık merkezli 7.7 büyüklüğünde
bir deprem hadisesi meydana geldi. Aynı gün içinde saat 13.24'te Maraş Elbistan
merkezli 7.6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Bu iki deprem
neticesinde yaşanan yıkımlarda resmi rakamlara göre yaklaşık 50 bin insanımız
hayatına kaybetti. Allah, vefat etmiş olan tüm kardeşlerimize rahmet eylesin,
yakınlarına ve sevenlerine sabırlar nasip etsin. Binlerce yaralanma ve
sakatlanma vakasının yanında şu an için kayıpların da bulunduğu resmi ve gayr-ı
resmi makamlarca ifade edilmektedir. Maddi zarar ise şimdilik ancak tahmin
edilebilir. Hükümetin 4. Seviye alarm vermesi uluslararası toplumun harekete
geçmesini sağlamış başta Kuzey Irak Kürdistan Bölgesi yönetimi ve Azerbaycan
devleti, deprem bölgesi için yardımlarını ve kurtarma ekiplerini hemen yollamıştır. Ülke içinde ise adeta bir seferberlik
hareketi başlamış ve ülkenin her yerinde kamu çalışanları ile beraber sivil
insanlar ve örgütler kurtarma ve diğer yardım destekleri çalışmalarına
katılmışlardır. Bu meydanda ülkede yedi günlük yas ilan edilmiş, bayraklar
yarıya indirilmiş ve depremden etkilenen yerlerde OHAL ilan edilmiştir. Ayrıca
depremzedelerin durumlarını iyileştirmeye yönelik olarak barınma ve gıda gibi
temel ihtiyaçları karşılanmaya ve deprem bölgesinden daha güvenli yerlere intikalleri
kolaylaştırılmaya çalışılmıştır. Bu ve buna benzer çalışmalar halen devam
etmektedir.
Deprem esnasında ve depremi izleyen ilk günlerde –kurtarma ve
yardım ekiplerinin azlığı, geç kalması ve yetersizliği nedeniyle- büyük bir
çaresizlik yaşanmıştır. Bu yaşanan
çaresizliğin geride kalan ve şahit olan insanlarda ruhi manada ne tür tahribat
yapacağı ve ne tür travmalara neden olacağı zaman içinde daha iyi görülecek ve
netleşecektir. Yine bunun topluma bakan yönünde gelecek günlerin ne gibi
olumsuzluklar getireceğini şimdiden kestirmek olanaksızdır. Elbette
depremzedelere yönelik yapılan tüm yardım ve destek çalışmaları; onların
hissettikleri bu çaresizliğin bireysel ve toplumsal olumsuz etkilerini azaltma
noktasında çok önemlidir ve hayatidir.
Ülkemizde böylesi felaketlerden sonra hemen herkes bireysel ve
maşeri vicdanı tatmin etmek bağlamında suçlu ve suçlular arama girişimine
girerler. Bu büyük deprem felaketinde de
aynı girişim yaşandı ve hala sürmektedir. Genellikle bu meyanda ilk aşamasından
son aşamasına kadar bir yapının, bir binanın ortaya çıkmasında görevini gereği
şekilde yapmayan tüm çalışanları, sahipleri; bu haliyle yapılara ve binalara izin
ve ruhsat verenler suçlandı. Bu türden insanlardan bazıları derdest
edildi. Bu derdest edilme ve suçlanma
durumu söz konusu bu insanlarla sınırlı kalacak. Zira Türkiye gibi ülkelerde ulusal
ve yerel, i aktif veya pasif yönetici, bürokrat ve iş adamlarına/kadınlarına
–herhangi bir sorumluluk, suç ve dahlileri olsa bile kolay kolay hesap
sorulamaz. Söz konusu suçlu görülen kesimlerin dışında kalan halk çoğunluğu ise
zaten hiçbir zaman suçlu görülmezler.
Büyük irfan ehli ve alim bir zat olan Hz. Mevlâna, insanın başına
gelenlerin kendisinden ve kendi yapıp ettiklerinden kaynaklandığını
düşünmektedir. Zira o, bir beytinde şöyle demektedir:
این جهان کوهست وفعل
ما ندا
سوی ما آید نداها را صدا
“Bu cihan bir dağ, yaptıklarımız ise nida,
Bizim tarafa ise nidalarımızın sedası gelir ancak.”
Toplum da insanlardan müteşekkil bir insan olarak düşünülebileceğinden toplum insanlarının başına gelenlerin kaynağı bizzat toplumun her kesimidir ve kendisidir. Bu deprem felaketi neticesinde ve sırasında ortaya çıkan tüm suçların altında bir çeşit zulüm vardır. Bu ve diğer zulüm kaynaklı suçlarda sadece anılan kesimler değil toplumum tüm kesimleri sorumludur ve bir şekilde aynı suça ortaktır, denilebilir.
Bazıları neden bir toplumdaki herkes sorumlu olsun diye bu görüşe itiraz edebilir. Ancak toplum bir insan bedeni gibi görüldüğünde ve toplum bedenindeki her kurum ve yapının birbirleriyle ne denli içli dışlı ve etkileşim içinde olduğunu anlaşıldığında bu itirazın ne denli yersiz olduğu da anlaşılabilir. Örneğin bu depremden gerçekten suçlu olan herhangi bir müteahhidi seçelim ve alıp Japonya’ya götürelim. Bu şahıs orada da buradaki gibi bir bina yapmakla görevlendirilsin. Oradaki insan toplumunun ve toplum insanının adaletli yapısından dolayı öyle bir bina inşa eder ki 9 şiddetindeki bir depreme bile bana mısın demez ve dayanır. Peki neden?...
Umarım bu deprem esnasında ve sonrasında yaşanılanlardan adalet namına bu toplum dersler çıkarır. Bunun neticesinde ise toplumumuz -deyim yerindeyse eğer- adaleti ahlak edinen ve imanın şartlarından biri bilen nesillerden müteşekkil olur inşallah!
Not: Bu yazıyı bu deprem felaketinde vefat eden ve bir şekilde
etkilenen tüm depremzede kardeşlerime ithaf ediyorum.
0 yorum:
Yorum Gönder