Bireysel Arapça Öğrenme Kılavuzu ~ İslam Tarihi

BİREYSEL ARAPÇA ÖĞRENME KILAVUZU

Arş. Gör. İSRAFİL ŞEN

Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla. Bizlere bilmediklerimizi öğreten yüce Mevlâ’mıza binlerce hamdü senâ, rehberimiz Hz. Muhammed Mustafa’ya (sas) binlerce salâtü selâm olsun. Allah’ın rahmeti ve Peygamber’in şefaati ihsan ile İslâm’a gönül verenlere olsun.

“Bireysel Arapça Öğrenme Kılavuzu” adlı bu yazımız bir hocadan yahut eğitim kurumundan sistematik Arapça dersleri alma imkânı veya zamanı bulamayan Arapça sevdalıları için hazırlanmıştır. Temel hedefi hem kolay ve eğlenceli hem de kalıcı ve derinlikli bir yol haritası sunmaktır. Burada özellikle Kur’ân, hadis ve temel İslâmî kaynakların anlaşılması noktasında faydalı olacak bir usul önerilecektir. Ancak genel olarak bu dilin öğreniminden arzulanan tüm gayelere (okuma, anlama, konuşma, yazma, tercüme vs.) hitap eden bir çerçeve oluşturulacaktır.[1] Birincil muhatabı sıfırdan Arapça öğrenmek isteyenlerdir, ancak yazı içerisinde yer alan bazı taktikler vs. mevcut Arapçasını geliştirmek isteyenler için de oldukça faydalıdır.

Esasen bu minvalde internet ortamında pek çok yazı mevcuttur.[2] Ancak bunların ekseriyeti A’dan Z’ye takip edilecek “basit bir sistematik” sunmaktan ziyade, çeşitli alternatifler ve taktikler içeren yoğun bir içeriğe sahiptir. Bu da yolun başında olanlar için hem kafa karışıklıklarına hem de Arapça öğreniminin zormuş gibi görülmesine sebebiyet vermektedir. Halbuki oldukça kolay, eğlenceli ve bereketlidir. Sadece sağlam bir irade ve güzel bir metot yeterlidir.

Bu yazıda sunulacak metot, (i) takip edilebilirlik açısından oldukça sade ve sistematik, (ii) öğrenim süreci açısından hızlı ve pratik, son olarak da (iii) arzulanan neticeye ulaştırma açısından tecrübe edilmiş ve kanıtlanmış bir karakter arz etmektedir. Bu metot hakkı verilerek takip edildiğinde -biiznillah- Arapça öğreniminde iyi bir seviyeye muhakkak gelinecektir. Gayret kuldan Tevfik Allah’tandır.

Burada sunulacak metot birbirini izleyen sekiz temel adımdan oluşmaktadır. İçindekiler kabilinden bunları şöyle sıralamak mümkündür:

1) Birinci Adım: Arapçaya Dair Genel Malumat Öğrenme

2) İkinci Adım: Düzenli Ders Serisi Takip Etme

3) Üçüncü Adım: Dersleri İlave Kaynaklarla Desteklenme

4) Dördüncü Adım: Düzenli Kelime/Metin Ezberi Yapma

5) Beşinci Adım: Metin Okuma Pratikleri Yapma

6) Altıncı Adım: Bireysel Tercüme Pratikleri Yapma

7) Yedinci Adım: Arapça İzleme ve Dinleme Pratikleri Yapma

8) Sekizinci Adım: Klasik Usulle Arapça Dersleri Takip Etme

Buradaki sekiz madde asla göz korkutmamalıdır. Zira aşağıda sunulacak metot içerisinde her biri ile basit birer işlem olarak karşılaşılacaktır. Her dil öğrenimi ilk başlarda biraz sabır ister. Ancak ilerleyen süreçte keyif verici bir hal alır. Mevzubahis dil Kur’ân dili Arapça olunca öğrenimin ilerleyen süreçlerinde erişilecek mutluluğun haddi hesabı olmayacaktır.

Bu yazıda neredeyse her bir aşama ile ilgili bazı linkler paylaşılacaktır. Bunlardan bir kısmı derslere, bir kısmı da kaynaklara aittir. Derslerin izlenebileceği kanallar yahut kaynakların temin edileceği siteler tamamen tavsiye niteliğindedir. Meselâ kitapların satın alınabileceği siteler için konan linklerde fiyatı en düşük olan siteler tercih edilmeye gayret edilmiştir. Ancak yine de temin edileceği sırada hızlıca güncel bir araştırma yapmak iyi olabilir.

Arapça öğrenmeye niyet eden bir öğrenci ilk olarak bu yazıyı sonuna kadar okuyup usulü iyice kavramalıdır. Sonra gerekli olan materyalleri temin etmeli, akabinde de kendine uygun bir plan hazırlayarak çalışmalara başlamalıdır. Eğer haftanın her günü 2-3 saat çalışma imkânı olursa bu metotla 3-4 ay içerisinde Arapçaya dair oldukça önemli bir yol katedilebilir. Ancak normal tempoda çalışılırsa (meselâ haftada 3 gün) o zaman 5-6 ay içerisinde önemli bir seviyeye gelinebilir ki bu da normal hayat devam ederken ekstra yapılan bir iş olarak yadsınmaması gereken büyük bir başarıdır. Nitekim bir lisan bir insandır. Ayrıca nihayette öğrenilecekse birkaç ayın önemi yoktur. Sağlam irade ile yola koyulmak kafidir. Gayret ve azim kuldan, başarı Allah’tandır.

BİRİNCİ ADIM:

ARAPÇAYA DAİR GENEL MALUMAT ÖĞRENME

“Arapça nasıl bir dildir?” ve “Bu dili neden öğrenmeliyim?” gibi soruların cevabı verilmeden öğrenime geçmek doğru değildir. Bu gibi sorulara yerinde cevaplar bulabilmek için sözlü ve yazılı çeşitli kaynaklar mevcuttur. Örnek kabilinden şu makale not alınarak okunabilir:

Arap Dili ve Edebiyatının İslâm Medeniyeti İçin Önemi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1188264

İKİNCİ ADIM:

DÜZENLİ DERS SERİSİ TAKİP ETME

Düzenli ve disiplinli bir ders serisinin bitirilmesi dil öğreniminin mihenk taşıdır. İleri düzeyde Arapça bilen ve iyi anlatımı olan bir hocanın derslerinin hakkı verilerek takip edilmesi işin yüzde 80’lik kısmını oluşturmaktadır. Dolayısıyla bu hususta talebenin sabır ve sebat göstermesi elzemdir.

Burada tavsiye edilen seri, Uğur Gülsün’ün beş yılda tamamladığı ciddi emek mahsulü Durûsu’l-Lugati’l-Arabiyye adlı kitabın dersleridir. Bu kitap Arapça öğretimine ihlas ve samimiyetle onlarca yılını veren ve önemli düzeyde muvaffak olan Dr. F. Abdurrahim tarafından 4 kısa cilt şeklinde hazırlanmıştır. Ravza Yayınları tarafından basılan kitap tam 50 baskı yapmıştır. Kitabın yeni baskısında her dersin başında karekod konulmuş ve Uğur Gülsün’ün ilgili dersine yönlendirilmiştir. Bu şekilde serinin takip edilmesi oldukça kolay hale gelmiştir. Ayrıca dersler hususi olarak Tekellüm (https://www.tekellum.net/) adlı sitede de mevcuttur. Buradan da takip edilebilir.

Eser tamamen Arapçadır lakin Uğur Gülsün her ders için Türkçe notlar hazırlamıştır ve dersi onlar üzerinden anlatmaktadır. Bu notlar da videoların izlendiği sayfanın altında paylaşılmaktadır. Ortalama 40 dakika süren dersler toplam 100 videodan oluşmaktadır. Bu seri hem gramer hem metin okuma hem de konuşma becerilerini kazandırmaya yöneliktir. Not alınarak ve hakkı verilerek bu dersler bitirilirse (meselâ her gün bir video izlense ve çalışılsa sadece 100 günde/ortalama üç buçuk ayda yahut haftada 4 video ile gidilirse ortalama 6 ayda) Arapçaya dair çok önemli bir yol katedilmiş ve en önemli eşik geçilmiş olur. Hatta biraz daha gayret edilirse Kur’ân’ın yüzde 70’lik kısmını anlayacak donanıma gelinebilir. O yüzden bu dersler kaçırılmayacak büyük bir fırsattır.[3]

Bu derslerin takibine ve kaynakların teminine dair tüm bilgi şu linkte mevcuttur: (https://www.tekellum.net/durusul-lugatil-arabiyye-ile-arapca-ders-calisma-tavsiyeleri/ )

Buraya da eklemek gerekirse şu iki linke yer verilebilir:

Ø Kitapları satın almak için: (4 cilt, 50 Tl): https://www.ravzakitap.com/arapca-dersleri-4-cilt-takim-durusul-lugatil-arabiyye

Ø 100 bölümlük dersler için: https://www.tekellum.net/portfolio-item/durus/

Son olarak şunu da belirtmek gerekir ki sadece izleyerek/dinleyerek Arapça öğrenilemez. O yüzden bu dersler için hususi bir defter tutulmalı ve her bir üniteye dair malumat güzel bir şekilde not edilmelidir. Ayrıca -aşağıda geleceği üzere- bir de kelime defteri tutulmalı ve bu süreçte karşılaşılan önemli kelimeler kaydedilmeli ve düzenli olarak tekrar edilmelidir.

Bir de bu derslere başlamadan önce elde bulundurulması gereken en önemli materyal pratik bir Arapça-Türkçe sözlüğüdür. Bunun için oldukça kullanışlı olup zengin bir içerik sunan Tevakku adlı Türkçe-Arapça ve Arapça-Türkçe sözlük önerilmektedir. Mobil uygulama olarak tasarlanan sözlüğe şu linkten (https://tevakku.com/ ) ulaşılabilir. Basılı kitap şeklinde bir sözlük arzu edilirse eğer Serdar Mutçalı tarafından hazırlanıp Dağarcık Yayınları’nın bastığı aynı karakterdeki sözlük tercih edilebilir.

ÜÇÜNCÜ ADIM:

DERSLERİ İLAVE KAYNAKLARLA DESTEKLENME

Durûs dersleri devam ederken bazı yardımcı kaynakların da elde bulundurulması ve ara-sıra gözden geçirilmesinde fayda vardır. Burada iki temel tavsiyede bulunulacaktır. Birincisi mukayese ikincisi müracaat kaynağıdır.

a) “Arapçayı Öğreten Kitap” Adlı Kitap

Akdem yayınlarından çıkan bu kitap Türkçe yazılmış olup sıfırdan Arapça öğrenmek isteyenler için oldukça kolay bir anlatıma sahiptir. Durûs derslerine paralel olarak aynı konular bu kitaptan da takip edilebilir, alıştırmalar çözülebilir ve varsa bu kitaptaki ilave bilgiler Durûs defterine not edilebilir. Mukayeseli metot bilgilerin kalıcı hale gelmesi açısından çok önemlidir. Kitap hakkında bilgi öğrenmek ve satın almak (51 TL) için örnek kabilinden aşağıdaki linke tıklanabilir:

https://www.goncakitap.com.tr/arapcayi-ogreten-kitap-pmu56

Ayrıca bu kitap üzerinden yapılan bir ders serisi de vardır. Ancak odak dağılmaması için sadece Durûs dersleri takip edilmelidir. Bu derslere ise bu kitapta anlaşılmayan ve önemli görülen bir yer olursa müracaat edilebilir. İlgili link şu şekildedir:

https://www.youtube.com/watch?v=UJvDJIVjuuQ&list=PLZvTUDYyPCaRP7ZkrCOzMT1_F0X7-WsRH&index=1

b) Alfa Yayınları Gramer Seti (Sarf ve Nahiv)

Arapça öğrenimi devam ederken gramere dair ihtiyaç duyulan hususlar için bu iki kitabın elde bulundurulmasında fayda vardır. Gramer amaç değil araçtır. Dolayısıyla başlangıç seviyesi için bunda çok derinleşmeye hacet yoktur. Ancak gramer bilindiği vakit öğrenim süreci çok daha kolay işlemektedir. O yüzden bu da ihmal edilmemelidir.

Şunu da belirtmek gerekir ki bu kitaplar ilk düzey için baştan sona okunacak eserler değildir. Meselâ Durûs derslerinde önemli görülen ve daha fazla bilgi elde edilmesinde fayda bulunan bazı gramer bilgileri için müracaat kaynaklarıdır. Eserlerin satın alınabileceği örnek linkler şu şekildedir:

Ø SARF (28 TL): https://www.kitapyurdu.com/kitap/arapca-dilbilgisi-sarf-bilgisi/33549.html&filter_name=ALFA+SARF

Ø NAHİV (49 TL): https://www.kitapyurdu.com/kitap/arapca-dilbilgisi-nahiv-bilgisi/42006.html

DÖRDÜNCÜ ADIM:

DÜZENLİ KELİME/METİN EZBERİ YAPMA

Yeni bir dil öğrenmek için kelime ezberi olmazsa olmazdır. Bunun için özel ve kaliteli bir defter tutulmalıdır. Genel prensip olarak bu deftere her duyulan/görülen kelimeyi yazmak yerine önemli görülen, birkaç kez karşılaşılan ve ileride kullanılabilir denilen kelimeler kaydedilmeli ve haftada en az bir kere düzenli olarak topluca tekrar edilmelidir. (Tekrar için sabah namazlarından sonraki vakitler oldukça idealdir.)

Bir de kaydedilecek kelimelerin bir cümle, deyim, atasözü, bilmece, ayet, hadis veya kelâm-ı kibâr/büyüklerin sözlerindeki örnek kullanımıyla birlikte yazılması daha faydalıdır. İlk aşamada olmasa dahi ilerleyen süreçlerde bu örnekleriyle birlikte ezberlenebilir ve Arapça konuşmalarda da kullanılabilir. Bu hususta iki aşama vardır. Birincisi kelime ezberi, ikincisi de metin ezberidir.

a) Kelime Ezberi

İlk aşamada Durûs derslerinde karşılaşılan kelimeler kaydedilecektir. Belirli bir hacme ulaşınca ve bu minvalde kişisel bir usul oluşunca artık serbest ezberlere geçilecektir. Şöyle ki -defterin arka tarafına- toplu kelime grupları kaydedilecek ve ezberlenecektir. Meselâ sayılar, renkler, mevsimler, aile fertleri, sık kullanılan araç-gereçler gibi kelime grupları -internetten veya kelime kartelalarından- bulunacak, deftere not edilerek topluca ezberlenecek ve düzenli tekrar edilecektir. Bu şekilde kelime dağarcığı gelişecek ve Arapça öğrenim süreci hem eğlenceli hem de daha kolay bir mahiyet arz edecektir. Bu faaliyet asla ihmal edilmemelidir.

b) Metin Ezberi

İkinci aşamada ise konuşma metinlerinin ezberlenmesi gelmektedir. Şöyle ki her dilde belli başlı konuşma/sohbet metinleri vardır. Meselâ kişinin kendisini, ailesini ve şehrini tanıtması bunların en temellerindendir. Ayrıca hobiler ve hedeflerin neler olduğu veya bulunulan ortama göre en temel tartışma alanları da sıkça karşılaşılan sohbet konularıdır. Bu hususlara dair güzel metinlerin hazırlanması -ki internette vs. pek çok örnek vardır, oralarda sadece isim değişikliği yapmak suretiyle de kişisel metinler elde edilebilir- ve ezberlenmesi hem konuşma becerisi kazandırması hem de özgüveni artırması açısından oldukça önemlidir.

Bu adıma dair son olarak anadili Arapça olan bir arkadaş bulmanın önemine vurgu yapmak gerekir. Zira bu gerek kelimelerin gerekse de metinlerin pratikte kullanılmalarına ve kalıcı hafızaya atılmalarına vesile olur. Fiziki ortamda imkân yoksa dahi sosyal medya gibi kanallarla bunun gerçekleştirilmesi mümkündür ve oldukça önemlidir. Bu da mümkün olmazsa en azından talebe kendi kendine konuşma pratikleri yapmalıdır. Ara sıra ayna karşısına geçerek yahut karşısında bir muhatap varmışçasına Arapça konuşmalıdır.

BEŞİNCİ ADIM:

METİN OKUMA PRATİKLERİ YAPMA

Durûs dersleri belirli bir aşamaya gelince ve temel kelime ezberleri gerçekleştirilince başlangıç düzeyindeki cümle ve metinlere rahatlıkla anlam verilebilecektir. İşte bu adımda metin okuma pratikleri yapmak oldukça gerekli bir faaliyettir. Zira bir dile dair öğrenilen malumat ancak o dilde yazılan eserler üzerinde tatbik edilerek anlam kazanabilir ve kalıcı hale gelebilir. Dolayısıyla sıkılarak dahi olsa ısrarla bol bol metin okumak olmazsa olmazdır. Bu minvalde kolaydan zora doğru bir okuma programı oluşturulmalı ve nitelikli bir şekilde okunmalıdır.

Bir metin okunurken ondan azami düzeyde fayda elde etmek için belirli bir yöntem dahilinde hareket etmek gerekir. Genelde ihmal edilen bu husus sebebiyle talebenin metin okuma becerisi ne yazık ki gelişememektedir. Burada faydası tecrübelerle sabit beşli okuma usulü isminde bir yöntem önerilecektir. Bu şekilde metin okunursa pek çok açıdan önemli faydalar elde edilecektir.

(1) Yüzeysel Okuma: Metin hareke mahreç vs. dikkat edilmeksizin hızlıca okunup bitirilecek. Maksat metnin bütününü (kelimeleri vs.) sadece görmektir.

(2) Harekeli Okuma: Metin anlamı hiç düşünülmeden sadece doğru hareke vermek suretiyle okunacaktır.

(3) Kelimeli Okuma: Metin, kelimelerin anlamlarına odaklanılarak okunacak ve anlamı bilinmeyen kelimelerin sadece altı çizilecektir.

(4) Anlamlı Okuma: Sözlük yardımıyla Metinde geçen kelimelerin anlamları bulunacak ve cümlelere anlam verilecektir. (Genelde talebe sadece bu şekilde metin okumaktadır. Ancak bu hem sıkıcı olabilmekte hem de kelimeleri akıda kalıcı hale getirmemektedir.)

(5) Tam Okuma: Metin, her bir cümlenin anlamı düşünülerek ve karşıdaki birine hitap ediyormuşçasına vurgular kullanarak akıcı bir üslup ile okunacak ve güzel bir Türkçe ile sesli tercüme edilecektir.

Bir metin bu şekilde okunursa hem eğlenceli bir hal alır hem de kelime ve cümlelerin daha kalıcı hale gelmesini sağlar. Son olarak burada Hangi metin okunmalıdır? sorusuna cevap vermek gerekir. Bu minvalde gerek internette gerekse de kitapçılarda pek çok başlangıç metni mevcuttur. Örnek kabilinden aşağıdaki liste takip edilebilir.

(1) Arapça Hikayeler (1, 2, 3-4. Kur/ Tercümeli ve alıştırmalı), İFAV yayınları. (Dört kur için üç kitap hazırlanmıştır. Birinci kurdan başlanılabilir, akabinde diğer kitaplara geçilebilir.)

https://www.kitapyurdu.com/kitap/arapca-hikayeler--1kur-/519898.html

(2) Kısasu’n-Nebiyyin li’l-etfal (Arapça).

https://www.kitapyurdu.com/kitap/kisasunnebiyyin-lil-etfal/369975.html

(3) Hamsûne Kıssa (Arapça).

https://www.sefkatyayincilik.com/urun/hamsune-kissa-arabiyyetul-islamiyye-muyessere-lil-etfal-khmswn-qs-rby-slmy-mysr-lltfl

(4) et-Tefsîru’l-Vâzıhu’l-Müyesser (Biraz daha ileri düzey için tavsiye edilir.).

(5) Bunlara ek yahut alternatif olarak bazı hadis ve klasik fıkıh kitapları da okunabilir, onların da dili oldukça kolay ve anlaşılırdır.

ALTINCI ADIM:

BİREYSEL TERCÜME PRATİKLERİ YAPMA

Yukarıdaki adımın bir uzantısı ve gerçekleştirilmesinin bir meyvesi olarak tercüme pratikleri yapma süreci gelmektedir. Tercüme derken bir metni iyi bir şekilde anlama ve güzel bir şekilde anlatma faaliyeti kastedilmektedir. Yani bu adım sadece anlayarak bir metin okuma değil, güzel bir Türkçe ile de ayrı bir kâğıda tercüme etme sürecini ifade etmektedir.

Tercüme etme faaliyeti, talebenin gelişiminde ve öğreniminden keyif almasında oldukça faydalıdır. Bundan dolayı sevilen bazı metinler güzel bir şekilde tercüme edilmeye çalışılmalıdır. Ayrıca tercüme hem gramer bilgilerini pekiştirir hem de kelime haznesini kalıcı hale getirir. Zira tercüme ederken irabın tespiti çok önemlidir, ayrıca Arapça kelime/ibare için kafa yormak/uygun karşılık aramak o kelime/ibareyi zihinde kalıcı hale getirmektedir.

Hangi metni tercüme etmeli? diye sorulacak olursa, ilk olarak önceki adımda önerilen kaynaklardan hoşa giden bazı bölümler/metinler seçilebilir. Meselâ 1. Maddede önerilen eserde metinlerin Türkçe tercümesi mevcuttur. Bireysel yapılan tercüme ile mukayese etme imkânı olması açısından bundaki metinlerle başlanılabilir. İlerleyen süreçlerde ise müstakil deneme, makale, kitap bölümü veya kitap gibi metinlere yönelmek mümkündür.

YEDİNCİ ADIM:

ARAPÇA İZLEME VE DİNLEME PRATİKLERİ YAPMA

Durûs dersleri belirli bir kıvama gelir, kelime dağarcığı gelişir, temel gramer konuları halledilir ve başlangıç metinleri rahatlıkla çözülebilir bir hal alırsa artık tüm birikimlerin pratik yansımalarını görme aşamasına, yani Arapça izleme ve dinleme aşamasına geçilebilir.

Gerek bilgilerin kalıcı hale gelmesi gerek malumatın pratik yansımalarını görme gerekse de anlama ve konuşma becerilerinin gelişmesi noktasında Arapça izleme ve dinlemeler oldukça önemlidir. Bu minvalde kısa video, çizgi filim, animasyon, haber, dizi, belgesel, filim vb. yayınlar izlenmeli yahut dinlenmelidir. Tüm konuşulanların anlaşılmasına hacet yoktur, kulağın kelimelere alışması dahi çok önemlidir. Ayrıca -bıkkınlık oluşmayacaksa şayet- farklı farklı videolar yerine tek bir videonun defalarca dinlenmesi daha faydalı bir yöntemdir.

Özellikle anlama ve konuşma becerileri için bu adım asla ihmal edilmemelidir. “Lazım olmaz ki!” dememek gerekir. Zira artık dünya küçük bir köy gibi oldu. Nerede lazım olacağı ve hangi fırsatlara kapı aralayacağı bilinemez. Ayrıca Arapça hazırlanmış ve Türkçe çevirisi olmayan çok sayıda izlenecek/dinlenecek faydalı şeyler vardır. Bu izleme ve dinleme pratikleri sonucunda sahip olunacak beceriler bunlardan da istifadeye imkân sağlayacaktır.

İzleme veya dinleme materyali olarak günceli takip etmek gerekir. Zira yeni yayınlar vs. söz konusu olabiliyor.[4] Lakin yine de örnek kabilinden şunlar zikredilebilir:

a) Çizgi Film:

1. Sadaka Rasulullah: İmam Buhari (30 Bölüm)- مسلسل صدق رسول الله للإمام البخاري

https://www.youtube.com/watch?v=FI4Wd...

2. Kelîmullah (1. Sezon-30 bölüm) مسلسل كليم الله

https://www.youtube.com/playlist?list=PLEbF07nYAB8I3d4lV_xK_Y_yI6Xf8rZ-Y

3. Habibullah (1. Sezon-30 bölüm): مسلسل حبيب الله

https://www.youtube.com/playlist?list=PLEbF07nYAB8KKoxHUK-B-hdo2f3p6yJBR

4. Müslüman Alimler (29 Bölüm) - مسلسل علماء المسلمين

https://www.youtube.com/watch?v=Pl5uW-2c9qM&list=PLsDEtQxRG8bE-JKKPx0vCAAK0R511rrT8

5. Selahaddin (25 bölüm):

https://www.youtube.com/playlist?list=PLXObYhMZYQ9DIissLXvni7fhTZuQe9X8m

b) Dizi: Imam Ahmed b. Hanbal

https://www.youtube.com/watch?v=yiz51uGf-V4&list=PLtHEKBuBgFdVbz0c7CVkytBJWAnYQb26-&index=1

c) Haber Sitesi: El-Cezira https://www.aljazeera.net/

SEKİZİNCİ ADIM:

KLASİK USULLE ARAPÇA DERSLERİ TAKİP ETME

Yukarıdaki adımlar başarılı bir şekilde tamamlandıktan sonra arzu edenler artık Arapça dilinde derinleşme aşamasına geçebilir. Bu da özellikle klasik metinlerin anlaşılabilmesi noktasında elzem görülen klasik Arapça dersleri almakla mümkündür. Kısaca ifade etmek gerekirse, klasik Arapça dersleri, Arap dilinin gramer boyutunun tafsilatıyla öğrenilmesini hedefleyen ve Osmanlı medreselerinde tedris edile gelen geleneksel bir metodu ifade etmektedir.

En temelde Emsile, Binâ, Maksûd, Âvâmil ve İzhâr metinlerinin okutulmasına dayanan Osmanlı medreseleri Arapça sistematiği, asırlarca tecrübe edilmiş ve başarısı tescillenmiş bir yöntemdir. Bu yöntem hakkı verilerek takip edilirse gramere dair Araplardan dahi ileri seviyede bir müktesebata erişilebilir, ki geçmişten günümüze erişen pek çok şahsiyet mevcuttur. Bu müktesebat sayesinde de İslâm’ın temel kaynaklarına dair yapılan dil merkezli pek çok tartışmada fikir sahibi olunabilir

Burada bu kabilden iki ders serisi tavsiye edilecektir.

Birincisi Abdullah Uzunlar’ın 184. Bölümü yayınlanan ve halen devam eden klasik Arapça dersleri serisidir. Dersler ortalama 20 dakika sürmektedir. Slaytlar üzerinden anlatılmakta ve her videonun altında indirilebilecek şekilde ilgili slaytlar yer almaktadır. En temelden başlamak isteyenler için oldukça güzel bir programdır.

Derslerin Linki:

https://www.youtube.com/watch?v=IiHeO3nULHo&list=PL6Ft1VAUSM5qb8FMwHg550JPcoqe3CKeI&index=184

İkincisi Aziz Ençakar’ın 57. Bölümü yayınlanan ve halen devam eden klasik Arapça dersleridir. Dersler ortalama 35 dakika sürmektedir. Slaytlar üzerinden anlatılmakta ve her videonun altında indirilebilecek şekilde ilgili slaytlar yer almaktadır. Dersler en temelden başlanmaktadır ancak talebenin biraz daha aktif olması ve notlarla takip etmesi gerekir. Üstteki derslere nazaran biraz daha hızlı işlenmektedir. Talebeye hangisi uygun gelirse o takip edilebilir.

Derslerin Linki:

https://www.youtube.com/watch?v=OrQ6Hip3lss&list=PLNbpRT8SFQRosyUWKV_Mk50IqNgPL-Ea3&index=2

SONUÇ:

ARAPÇANIN ÖNEMİ VE USULÜN ÖZETİ

Büyük İslâm âlimi Fahreddin Râzî iyi bir şekilde Arapça öğrenmenin İslâm dini açısından oldukça önemli ve gerekli olduğunu şu şekilde ifade etmiştir: “Dinimizin bilinmesinde müracaat edilecek kaynaklar Kur’ân ve hadisler olunca ve bunlar da Arap lügati, nahvi ve sarfı ile varit olunca dinimizin bilgisi (tabii olarak) bunların bilinmesine dayanmıştır. Mükellefin gücü nispetinde olmak kaydıyla, ancak kendisi ile mutlak bir vâcibin tamamlanacağı bir iş de (yani dinimizin bilgisi için Arapçanın öğrenilmesi de) vâcip olur. (Mahsul, 1/203.)

Arapça hem Kur’ân, hadis ve temel İslâmî kaynakların dili hem de ümmet-i Muhammed’in (sas) vahdet dilidir. Bu dilin öğrenilmesinde maddî ve manevi olarak pek çok fayda ve güzellik vardır. Bu uğurda gayret içerisinde olanlara ne mutlu!

Bu yazıda Arapça öğrenimine dair pratik bir yol haritası oluşturulmaya gayret edilmiştir. Burada son olarak bu usulün sistematik ve yorumlu bir özetini sunmakta fayda vardır. Usul sekiz temel adımdan oluşmuştur:

1. Sağlam bir niyet etmek ve Arapçaya dair genel malumat öğrenmek.

2. Düzenli, planlı ve disiplinli bir şekilde Durûs derslerini takip etmek. (Defter ve sözlük ile birlikte)

3. Durûs derslerini destekleme sadedinde Arapçayı Öğreten Kitap ile Alfa Yayınlarının Sarf ve Nahiv kitaplarını temin etmek.

4. Düzenli kelime/metin ezberi yapmak, bunları sıkça tekrarlamak ve pratikte kullanabilmenin yollarını aramak.

5. Beşli Okuma Usulü ile bol bol metin okumak.

6. Okunan ve hoşa giden metinleri güzel bir Türkçe ile yazılı olarak tercüme etmeye çalışmak.

7. Öğrenilen bilgileri kalıcı hale getirmek ve pratik yansımalarını görmek adına Arapça izlemek/dinlemek.

8. Arzu edilirse Osmanlı medreseleri için tasarlanan ve başarılı bir şekilde halen devam ettirilen klasik usullü Arapça dersleri takip etmek.

Burada önerilen usul takip edilirse talebe -biiznillah- belirli bir yetkinliğe ulaşacaktır. Bunun akabinde de artık işin farkında olacağı için kendisini geliştirmenin yolunu arayacaktır ve bulacaktır inşaAllah. Her işimizde gayret bizden, başarı Allah’tandır.

Son olarak şunu da belirtmek gerekir, bu yazıda sunulan metot aslında Arapça öğrenim şablonunu (genel olarak da yabancı bir dil öğrenme şablonunu) ifade etmektedir. Yani burada Arapça öğrenmek için geçirilmesi gereken sistematik basamaklar verilmiştir. Bu basamakların içeriğinin güncel materyallerle geliştirilmesi yahut değiştirilmesi tabii ki imkân dahilindedir. Nitekim ilerleyen zamanlarda daha nitelikli materyallerin ortaya çıkması mümkündür. Bundan dolayı da bu yazıda önce sistematik bir şablon vazedilmiş, akabinde içeriksel tavsiyelerde bulunulmuştur. Böylece alternatif bakış açılarına da kapı aralanmıştır.

Bu yazıyı bitirmeye bizleri muvaffak kılan Yüce Rabbimize hamdü senâ, rehberimiz hz. Peygamber’e (sas), âline ve ashabına salatü selam ederiz. (12.11.2021/Ümraniye)

[1] İyi bir düzeyde bireysel Arapça öğrenmek mümkündür. Güncel bir örnek için şu linkteki (https://www.youtube.com/watch?v=QQ26m2AuxnA) videoya bakılabilir. Eskiden ateist olan Dr. Altay Cem Meriç kendisinin kurumsal bir eğitim almaksızın nasıl Arapça öğrendiğini anlatmaktadır.

[2] Buna güzel bir örnek olması açısından İlim ve Medeniyet adlı sitede yer alan “Arapça Öğrenme Rehberi” adlı yazı zikredilebilir: (https://www.ilimvemedeniyet.com/arapca-ogrenme-rehberi.html). Bu yazının akabinde yönlendirilen diğer yazılar da incelenebilir.

[3] Dersleri takip edenlerin yorumlarına bakmak faydalı olabilir: https://www.tekellum.net/testimonials/

[4] İzleme tavsiyeleri olarak şu linkte de zengin materyal listesi sunulmuştur:

https://docs.google.com/document/d/1UhbC8sBiEBy2fsDmHnH-GuXT6fqz0MWoVqQOAd0W1a8/edit