29 Nisan 2017 Cumartesi

Ebû Ömer b. Dâvûd Yazdı: Bilgi


Ebû Ömer b. Dâvûd
Bilmek, insanın önemli vasıflarından biridir. Hem bilmek, hem de bildiğinin farkında olmak… Ancak bildiklerimizin ne kadarı doğrudur? Bilginin ölçüsü nedir?
İnsanlık tarihine baktığımızda sahip olduğumuz bilgilerin önemli bir kısmının geçmişte bilinenlerle çeliştiğini görebiliriz. Buradan hareketle bildiklerimizin gelecekte bilineceklerle çelişebileceğini öngörmek kehanet olmasa gerektir.
Bilginin bir boyutu inançla ilgilidir. Buna önkabuller de diyebiliriz. Yıllar önce babam bana bir hikaye anlatmıştı. Yıllar sonra bu hikayenin muhtelif bölgelerde o yerlerin kültürüyle özdeşleştirilerek anlatıldığını gördüm.
Uzun bir kış gecesinde birkaç genç oturmuş sohbet ediyorlar. Köyün yakınında bulunan bir mağarada cinlerin yaşadığı konusu açılıyor. Cesaretiyle bilinen bir delikanlı buna inanmadığını söylüyor. Sonunda gençler iddialaşıyorlar. Cesur genç, mağaraya gidip hançerini orada yere saplayıp gelecek, bir gün sonra oraya gittiğini ispat eden hançeri mağarada görülünce ödülü hak edecek. Cesur genç gidiyor, ancak saatlerce beklemelerine rağmen geri dönmüyor. Sabaha kadar gelmeyince günün ilk ışıklarıyla birlikte mağaraya gidiyorlar. Gencin hançerinin uzun entari şeklindeki elbisesinin üzerinde yere saplandığını, kendisinin de oracıkta cansız yerde yattığını görüyorlar. Muhtemelen gencin hançerini yere saplamak üzere çömeldiğini, elbisesinin eteğinin hançerle yer arasında kaldığını, kalkmak isterken elbisesi yere saplanan hançere takıldığı için birisi tarafından tutulduğunu zannederek korkudan oracıkta öldüğünü düşünmüşler. Manzaradan çıkardıkları sonuç bu olmuş. Gerçekte olanı Allah bilir. Bizim bildiklerimizin çoğu da böyle değil mi? Varsayımlar, ihtimaller üzerine inşa edilmiş bir bilgi. Önkabullerle beslenmiş, önemli bir boyutu kurgulanmış bilgiler... Gördüklerimizin ve bildiklerimizin gerçekler olduğundan nasıl emin olabiliyoruz?
Biliyor muyum, bilmiyor muyum emin değilim. Bildiğim bir şey varsa o da bildiğimin gerçek olup olmadığını bilmediğimdir.

0 yorum:

Yorum Gönder

Yazarlar